Χονδροϊτίνη – ποιά είναι τα οφέλη και τι να προσέξετε
Χονδροϊτίνη
H χονδροϊτίνη είναι ένα από τα πιο δημοφιλή συμπληρώματα για τις αρθρώσεις στην αγορά. Στην πραγματικότητα, είναι μια φυσική ουσία που μπορεί να βρεθεί στον αρθρικό χόνδρο και στο αρθρικό υγρό που βρίσκεται στις αρθρώσεις (1). Αυτό το άρθρο θα εξετάσει αν οι ισχυρισμοί που υπάρχουν σχετικά με τη χονδροϊτίνη για να μας βοηθήσουν να αποτρέψουμε την αρθρίτιδα και τον τραυματισμό των αρθρώσεων είναι αληθινοί...
Τι είναι η χονδροϊτίνη;
Η χονδροϊτίνη είναι στην πραγματικότητα ένα φυσικώς απαντώμενο μόριο υδατάνθρακα που ονομάζεται γλυκοζαμινογλυκάνη, το οποίο αποτελείται από d-γλυκουρονικό οξύ και Ν-ακετυλ-ϋ-γαλακτοζαμίνη. Είναι επίσης ένα ουσιαστικό συστατικό της εξωκυτταρικής μήτρας μας, η οποία περιβάλλει τα κύτταρα μας για να δομήσει και να μεταφέρει σημαντικές χημικές ουσίες.
Μέσα στον χόνδρο μας, η χονδροϊτίνη είναι η πιο συχνά βρεθείσα γλυκοζαμινογλυκάνη στην αγκρεκάνηη, η οποία είναι ένα σημαντικό μέρος του χόνδρου που δίνει τη δομή και συμβάλλει στη λειτουργία των αρθρώσεων. Είναι ο βασικός υπεύθυνος για τη συγκράτηση νερού στον χόνδρο, ο οποίος βοηθά στην αντοχή των δυνάμεων μέσω αυτού του ιστού (1).
Γιατι χρησιμοποιείται η χονδροϊτίνη;
Παρά το γεγονός ότι η χονδροϊτίνη είναι ένα φυσικό συστατικό των ιστών του σώματός μας, η συμπλήρωση αυτής της ένωσης μπορεί να είναι ευεργετική όταν υπάρχει ανισορροπία των κυτταρικών διεργασιών του χόνδρου από αναβολισμό (δημιουργία κυττάρων) έως καταβολισμό (καταστροφή κυττάρου). Η πιο συνηθισμένη περίσταση μιας τέτοιας ανισορροπίας θα ήταν η οστεοαρθρίτιδα, όπου τα κύτταρα του χόνδρου καταστρέφονται και τα χονδροκύτταρα δεν μπορούν πλέον να διαχειριστούν την απώλεια κολλαγόνου και συνδετικού ιστού (πρωτεογλυκάνης) - ακόμη και όταν αυξάνεται ο ρυθμός της κυτταρικής σύνθεσης (2).
Λόγω της επίδρασής της στην διάσπαση των κυττάρων, η θειική χονδροϊτίνη έχει επισημανθεί τόσο ως συμπτωματικό φάρμακο βραδείας δράσης για την οστεοαρθρίτιδα όσο και ως φάρμακο τροποποίησης της δομής της οστεοαρθρίτιδας, με στόχο την επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου (3). Έχει διάφορους μηχανισμούς στην ικανότητά της να τροποποιεί την πορεία της αρθρίτιδας η οποία περιλαμβάνει τη βελτίωση του ιξώδους του αρθρικού υγρού στις αρθρώσεις μας μέσω της αύξησης της παραγωγής υαλουρονικού οξέος από τα αρθρικά κύτταρα μέσω της διέγερσης του μεταβολισμού των χονδροκυττάρων για την ενίσχυση της σύνθεσης του κολλαγόνου και της πρωτεογλυκάνης για την παραγωγή περισσότερου χόνδρου καθώς και την αναστολή των καταβολικών ενζύμων που διασπούν τον χόνδρο (4).
Στην ουσία, με τη στοχοθέτηση των διαδικασιών που προκαλούν καταστροφή κυττάρων χόνδρου και αναβολικές διεργασίες που διεγείρουν μεγαλύτερη παραγωγή ιστών, η χονδροϊτίνη μπορεί να ισορροπήσει εκ νέου τα επίπεδα χόνδρου στις αρθρώσεις μας.
Ποια τα πλεονεκτήματα της χονδροϊτίνης;
Ορισμένες μελέτες υψηλής ποιότητας υπογράμμισαν τις προφανείς θετικές επιπτώσεις αυτού του συμπληρώματος στην κοινή υγεία. Μια τέτοια περιεκτική ανασκόπηση (5) εξέτασε 39 άλλες κλινικές μελέτες ή μετα-αναλύσεις και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η χονδροϊτίνη έχει σημαντική θετική επίδραση στην οστεοαρθρίτιδα.
Τα οφέλη της χονδροϊτίνης ποικίλλουν και έχουν αναφερθεί πλεονεκτήματα όπως η μείωση των επιπέδων του πόνου και της φλεγμονής (4). Στην πραγματικότητα, παρά την επιφυλακτικότητα του National Institute of Clinical Health & Care Excellence να συστήσει τη χονδροϊτίνη στις κατευθυντήριες γραμμές για την οστεοαρθρίτιδα (6): υπογραμμίστηκε η επίδραση της χονδροϊτίνης στη μείωση του πόνου όσο και των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (π.χ. ιβουπροφαίνη) (7).
Τα οφέλη της κατανάλωσης χονδροϊτίνης, ωστόσο, δεν σταματούν εκεί, καθώς οι μελέτες δείχνουν επίσης ότι αυτό το συμπλήρωμα βελτιώνει επίσης τα λειτουργικά αποτελέσματα που σχετίζονται με την κινητικότητα στο βάδισμα και ακόμη και τη μείωση της χρήσης αναλγησίας (8). Στην πραγματικότητα, η χονδροϊτίνη αύξησε την κινητικότητα (την πιθανότητα για περπάτημα πριν ανασταλεί από τον πόνο) κατά 69% (που ήταν κατά 50% περισσότερο από ένα συμπλήρωμα εικονικού φαρμάκου (9)).
Άλλα μέτρα καταδεικνύουν καλύτερα την επίδραση των προστατευτικών επιδράσεων της χονδροϊτίνης στην υγεία των αρθρώσεων. Για παράδειγμα, η ακτινολογική εξέταση χρησιμοποιείται συχνά για να εκτιμηθεί ο βαθμός της οστεοαρθριτικής αλλαγής στις αρθρώσεις ενός ατόμου. Ένας αριθμός μελετών έχει δείξει ότι η λήψη χονδροϊτίνης έχει ως αποτέλεσμα τη διατήρηση των εμφανίσεων των αρθρώσεων σε ακτίνες Χ (10-11), πράγμα που δείχνει ότι η οστεοαρθριτική απώλεια του αρθρικού χώρου στην ακτινογραφία έχει αποφευχθεί. Αυτό το όφελος από την καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου οστεοαρθρίτιδας έχει βρεθεί επίσης σε παρόμοιες μελέτες (8-9,12).
Ακόμη και σε άλλες μελέτες που αναφέρουν ότι οποιοδήποτε όφελος της χονδροϊτίνης για τον πόνο δεν ήταν διαφορετικό από αυτό που παρατηρήθηκε με το εικονικό φάρμακο (7): υπήρχαν ακόμη ενδείξεις ότι η χονδροϊτίνη εξακολουθεί να επηρεάζει τη μείωση της οστικής άρθρωσης!
Ορισμένες μελέτες αποδεικνύουν ότι το όφελος της χονδροϊτίνης ενισχύεται όταν καταναλώνεται μαζί με ένα άλλο συμπλήρωμα, τη θειική γλυκοζαμίνη (13-17). Θεωρείται ότι αυτός ο συνδυασμός ενώσεων παρέχει αναστολή της παραγωγής πολλών βιοχημικών διαδικασιών που προκαλούν καταστροφή χόνδρου (18).
Η πιο πρόσφατη και περιεκτική επισκόπηση της επιστημονικής βιβλιογραφίας σχετικά με τη χονδροϊτίνη δημοσιεύθηκε το 2015 από τη βιβλιοθήκη Cochrane (19). Εξέτασαν τα ευρήματα 43 τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμασιών που είχαν συλλογικά χρησιμοποιήσει 4.962 άτομα και συνέκριναν τις επιδράσεις της χονδροϊτίνης στην οστεοαρθρίτιδα σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο. Τα συμπεράσματά τους διαπίστωσαν ότι η χονδροϊτίνη μόνη (ή σε συνδυασμό με τη γλυκοζαμίνη) ήταν καλύτερη από το εικονικό φάρμακο στη μείωση του πόνου και λειτουργούσε σε επίπεδο που είναι πιθανό να έχει κλινική σημασία.
Δοσολογία και ασφάλεια
Η πιο αποτελεσματική και ασφαλής δόση είναι 1200 mg την ημέρα (20).
