Χονδροϊτίνη
H χονδροϊτίνη είναι ένα από τα πιο δημοφιλή συμπληρώματα για τις αρθρώσεις στην αγορά. Στην πραγματικότητα, είναι μια φυσική ουσία που μπορεί να βρεθεί στον αρθρικό χόνδρο και στο αρθρικό υγρό που βρίσκεται στις αρθρώσεις (1). Αυτό το άρθρο θα εξετάσει αν οι ισχυρισμοί που υπάρχουν σχετικά με τη χονδροϊτίνη για να μας βοηθήσουν να αποτρέψουμε την αρθρίτιδα και τον τραυματισμό των αρθρώσεων είναι αληθινοί...
Τι είναι η χονδροϊτίνη;
Η χονδροϊτίνη είναι στην πραγματικότητα ένα φυσικώς απαντώμενο μόριο υδατάνθρακα που ονομάζεται γλυκοζαμινογλυκάνη, το οποίο αποτελείται από d-γλυκουρονικό οξύ και Ν-ακετυλ-ϋ-γαλακτοζαμίνη. Είναι επίσης ένα ουσιαστικό συστατικό της εξωκυτταρικής μήτρας μας, η οποία περιβάλλει τα κύτταρα μας για να δομήσει και να μεταφέρει σημαντικές χημικές ουσίες.
Μέσα στον χόνδρο μας, η χονδροϊτίνη είναι η πιο συχνά βρεθείσα γλυκοζαμινογλυκάνη στην αγκρεκάνηη, η οποία είναι ένα σημαντικό μέρος του χόνδρου που δίνει τη δομή και συμβάλλει στη λειτουργία των αρθρώσεων. Είναι ο βασικός υπεύθυνος για τη συγκράτηση νερού στον χόνδρο, ο οποίος βοηθά στην αντοχή των δυνάμεων μέσω αυτού του ιστού (1).
Γιατι χρησιμοποιείται η χονδροϊτίνη;
Παρά το γεγονός ότι η χονδροϊτίνη είναι ένα φυσικό συστατικό των ιστών του σώματός μας, η συμπλήρωση αυτής της ένωσης μπορεί να είναι ευεργετική όταν υπάρχει ανισορροπία των κυτταρικών διεργασιών του χόνδρου από αναβολισμό (δημιουργία κυττάρων) έως καταβολισμό (καταστροφή κυττάρου). Η πιο συνηθισμένη περίσταση μιας τέτοιας ανισορροπίας θα ήταν η οστεοαρθρίτιδα, όπου τα κύτταρα του χόνδρου καταστρέφονται και τα χονδροκύτταρα δεν μπορούν πλέον να διαχειριστούν την απώλεια κολλαγόνου και συνδετικού ιστού (πρωτεογλυκάνης) - ακόμη και όταν αυξάνεται ο ρυθμός της κυτταρικής σύνθεσης (2).
Λόγω της επίδρασής της στην διάσπαση των κυττάρων, η θειική χονδροϊτίνη έχει επισημανθεί τόσο ως συμπτωματικό φάρμακο βραδείας δράσης για την οστεοαρθρίτιδα όσο και ως φάρμακο τροποποίησης της δομής της οστεοαρθρίτιδας, με στόχο την επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου (3). Έχει διάφορους μηχανισμούς στην ικανότητά της να τροποποιεί την πορεία της αρθρίτιδας η οποία περιλαμβάνει τη βελτίωση του ιξώδους του αρθρικού υγρού στις αρθρώσεις μας μέσω της αύξησης της παραγωγής υαλουρονικού οξέος από τα αρθρικά κύτταρα μέσω της διέγερσης του μεταβολισμού των χονδροκυττάρων για την ενίσχυση της σύνθεσης του κολλαγόνου και της πρωτεογλυκάνης για την παραγωγή περισσότερου χόνδρου καθώς και την αναστολή των καταβολικών ενζύμων που διασπούν τον χόνδρο (4).
Στην ουσία, με τη στοχοθέτηση των διαδικασιών που προκαλούν καταστροφή κυττάρων χόνδρου και αναβολικές διεργασίες που διεγείρουν μεγαλύτερη παραγωγή ιστών, η χονδροϊτίνη μπορεί να ισορροπήσει εκ νέου τα επίπεδα χόνδρου στις αρθρώσεις μας.
Ποια τα πλεονεκτήματα της χονδροϊτίνης;
Ορισμένες μελέτες υψηλής ποιότητας υπογράμμισαν τις προφανείς θετικές επιπτώσεις αυτού του συμπληρώματος στην κοινή υγεία. Μια τέτοια περιεκτική ανασκόπηση (5) εξέτασε 39 άλλες κλινικές μελέτες ή μετα-αναλύσεις και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η χονδροϊτίνη έχει σημαντική θετική επίδραση στην οστεοαρθρίτιδα.
Τα οφέλη της χονδροϊτίνης ποικίλλουν και έχουν αναφερθεί πλεονεκτήματα όπως η μείωση των επιπέδων του πόνου και της φλεγμονής (4). Στην πραγματικότητα, παρά την επιφυλακτικότητα του National Institute of Clinical Health & Care Excellence να συστήσει τη χονδροϊτίνη στις κατευθυντήριες γραμμές για την οστεοαρθρίτιδα (6): υπογραμμίστηκε η επίδραση της χονδροϊτίνης στη μείωση του πόνου όσο και των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (π.χ. ιβουπροφαίνη) (7).
Τα οφέλη της κατανάλωσης χονδροϊτίνης, ωστόσο, δεν σταματούν εκεί, καθώς οι μελέτες δείχνουν επίσης ότι αυτό το συμπλήρωμα βελτιώνει επίσης τα λειτουργικά αποτελέσματα που σχετίζονται με την κινητικότητα στο βάδισμα και ακόμη και τη μείωση της χρήσης αναλγησίας (8). Στην πραγματικότητα, η χονδροϊτίνη αύξησε την κινητικότητα (την πιθανότητα για περπάτημα πριν ανασταλεί από τον πόνο) κατά 69% (που ήταν κατά 50% περισσότερο από ένα συμπλήρωμα εικονικού φαρμάκου (9)).
Άλλα μέτρα καταδεικνύουν καλύτερα την επίδραση των προστατευτικών επιδράσεων της χονδροϊτίνης στην υγεία των αρθρώσεων. Για παράδειγμα, η ακτινολογική εξέταση χρησιμοποιείται συχνά για να εκτιμηθεί ο βαθμός της οστεοαρθριτικής αλλαγής στις αρθρώσεις ενός ατόμου. Ένας αριθμός μελετών έχει δείξει ότι η λήψη χονδροϊτίνης έχει ως αποτέλεσμα τη διατήρηση των εμφανίσεων των αρθρώσεων σε ακτίνες Χ (10-11), πράγμα που δείχνει ότι η οστεοαρθριτική απώλεια του αρθρικού χώρου στην ακτινογραφία έχει αποφευχθεί. Αυτό το όφελος από την καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου οστεοαρθρίτιδας έχει βρεθεί επίσης σε παρόμοιες μελέτες (8-9,12).
Ακόμη και σε άλλες μελέτες που αναφέρουν ότι οποιοδήποτε όφελος της χονδροϊτίνης για τον πόνο δεν ήταν διαφορετικό από αυτό που παρατηρήθηκε με το εικονικό φάρμακο (7): υπήρχαν ακόμη ενδείξεις ότι η χονδροϊτίνη εξακολουθεί να επηρεάζει τη μείωση της οστικής άρθρωσης!
Ορισμένες μελέτες αποδεικνύουν ότι το όφελος της χονδροϊτίνης ενισχύεται όταν καταναλώνεται μαζί με ένα άλλο συμπλήρωμα, τη θειική γλυκοζαμίνη (13-17). Θεωρείται ότι αυτός ο συνδυασμός ενώσεων παρέχει αναστολή της παραγωγής πολλών βιοχημικών διαδικασιών που προκαλούν καταστροφή χόνδρου (18).
Η πιο πρόσφατη και περιεκτική επισκόπηση της επιστημονικής βιβλιογραφίας σχετικά με τη χονδροϊτίνη δημοσιεύθηκε το 2015 από τη βιβλιοθήκη Cochrane (19). Εξέτασαν τα ευρήματα 43 τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμασιών που είχαν συλλογικά χρησιμοποιήσει 4.962 άτομα και συνέκριναν τις επιδράσεις της χονδροϊτίνης στην οστεοαρθρίτιδα σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο. Τα συμπεράσματά τους διαπίστωσαν ότι η χονδροϊτίνη μόνη (ή σε συνδυασμό με τη γλυκοζαμίνη) ήταν καλύτερη από το εικονικό φάρμακο στη μείωση του πόνου και λειτουργούσε σε επίπεδο που είναι πιθανό να έχει κλινική σημασία.
Δοσολογία και ασφάλεια
Η πιο αποτελεσματική και ασφαλής δόση είναι 1200 mg την ημέρα (20).
Τα άρθρα μας προορίζονται για εκπαιδευτικούς και πληροφοριακούς σκοπούς και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως ιατρικές συμβουλές. Για οποιαδήποτε διευκρίνηση, είτε αλλαγές στο διατροφικό σας πρόγραμμα είτε λήψη οποιουδήποτε συμπληρώματος διατροφής, συμβουλευτείτε τον προσωπικό σας επαγγελματία διατροφολόγο ή γιατρό.
1. Jerosch, J. (2011). Effects of glucosamine and chondroitin sulfate on cartilage metabolism in OA: outlook on other nutrient partners especially omega-3 fatty acids. International journal of rheumatology, 2011.
2. J. Martel-Pelletier, C. Boileau, J. P. Pelletier, and P. J. Roughley, “Cartilage in normal and osteoarthritis conditions,” Best Practice and Research: Clinical Rheumatology, vol. 22, no. 2, pp. 351–384, 2008
3. D. Uebelhart, “Clinical review of chondroitin sulfate in osteoarthritis,” Osteoarthritis and Cartilage, 16, S19-S21
4. M. David-Raoudi, B. Deschrevel, S. Leclercq et al., “Chondroitin sulfate increases hyaluronan production by human synoviocytes through differential regulation of hyaluronan synthases: role of p38 and Akt,” Arthritis & Rheumatism, vol. 60, no. 3, pp. 760–770, 2009.
5. “Natural Standard Chondroitin sulfate,” Natural Standard Monographs, 2007.
6. NICE National Collaborating Centre for Chronic Conditions (Great Britain), National Institute for Clinical Excellence (Great Britain), & Royal College of Physicians of London. (2008). Osteoarthritis: national clinical guidelines for care and management in adults. Royal College of Physicians.
7. D. O. Clegg, D. J. Reda, C. L. Harris et al., “Glucosamine, chondroitin sulfate, and the two in combination for painful knee osteoarthritis,” The New England Journal of Medicine, vol. 354, no. 8, pp. 795–808, 2006.
8. D. Uebelhart, M. Malaise, R. Marcolongo et al., “Intermittent treatment of knee osteoarthritis with oral chondroitin sulfate: a one-year, randomized, double-blind, multicentre study versus placebo,” Osteoarthritis and Cartilage, vol. 12, no. 4, pp. 269–276, 2004.
9. D. Uebelhart, E. J. Thonar, P. D. Delmas, A. Chantraine, and E. Vignon, “Effects of oral chondroitin sulfate on the progression of knee osteoarthritis: a pilot study,” Osteoarthritis and Cartilage, vol. 6, pp. 39–46, 1998
10. B. A. Michel, G. Stucki, D. Frey et al., “Chondroitins 4 and 6 sulfate in osteoarthritis of the knee: a randomized, controlled trial,” Arthritis & Rheumatism, vol. 52, no. 3, pp. 779–786, 2005.
11. M. C. Hochberg, M. Zhan, and P. Langenberg, “The rate of decline of joint space width in patients withosteoarthritis of the knee: a systematic review and meta-analysis of randomized placebo-controlled trials of chondroitin sulfate,”Current Medical Research and Opinion, vol. 24, no. 11, pp. 3029–3035, 2008.
12. Y.H. Lee, J.H.Woo, S. J.Choi, J. D. Ji, andG. G. Song, “Effect of glucosamine or chondroitin sulfate on the osteoarthritis progression: a meta-analysis,” Rheumatology International, vol. 30, no. 3, pp. 357–363, 2010.
13. E. C. Huskisson, “Glucosamine and chondroitin for osteoarthritis,” Journal of International Medical Research, vol.36, no. 6, pp. 1161–1179, 2008.
14. O. Bruyere and J. Y. Reginster, “Glucosamine and chondroitin sulfate as therapeutic agents for knee and hip osteoarthritis,” Drugs & Aging, vol. 24, no. 7, pp. 573–580, 2007
15. A. D. Sawitzke, H. Shi, M. F. Finco et al., “The effect of glucosamine and/or chondroitin sulfate on the progression of knee osteoarthritis: a report from the glucosamine/ chondroitin arthritis intervention trial,” Arthritis & Rheumatism, vol. 58, no. 10, pp. 3183–3191, 2008.
16. A. Das Jr. and T. A. Hammad, “Efficacy of a combination of FCHG49 glucosamine hydrochloride, TRH122 low molecular weight sodium chondroitin sulfate and manganese ascorbate in themanagement of knee osteoarthritis,” Osteoarthritis and Cartilage, vol. 8, no. 5, pp. 343–350, 2000.
17. M. C. Hochberg and D. O. Clegg, “Potential effects of chondroitin sulfate on joint swelling: a GAIT report,” Osteoarthritis and Cartilage, vol. 16, supplement 3, pp. S22– S24, 2008.
18. M. W. Orth, T. L. Peters, and J. N. Hawkins, “Inhibition of articular cartilage degradation by glucosamine-HCl and chondroitin sulphate,” Equine Veterinary Journal Supplement, no. 34, pp. 224–229, 2002.
19. Singh, J. A., Noorbaloochi, S., MacDonald, R., & Maxwell, L. J. (2015). Chondroitin for osteoarthritis. The Cochrane Library.
20. Hathcock, J. N., & Shao, A. (2007). Risk assessment for glucosamine and chondroitin sulfate. Regulatory Toxicology and Pharmacology, 47(1), 78-83.
21. Verbruggen, G., Goemaere, S., Veys, E.M., 2002. Systems to assess the progression of finger joint osteoarthritis and the effects of disease modifying osteoarthritis drugs. Clin. Rheumatol. 21, 231–243
22. Brinjikji, W., Patrick H. Luetmer, Bryan Comstock, Brian W. Bresnahan, L. E. Chen, R. A. Deyo, S. Halabi et al. “Systematic literature review of imaging features of spinal degeneration in asymptomatic populations.”American Journal of Neuroradiology 36, no. 4 (2015): 811-816.
23. Negendank, William G., Felix R. Fernandez‐Madrid, Lance K. Heilbrun, and Robert A. Teitge. “Magnetic resonance imaging of meniscal degeneration in asymptomatic knees.” Journal of Orthopaedic Research 8, no. 3 (1990): 311-320.
